Του Ρέτσιου Σ. Ιωάννη (A.R.T. Rescue Extrication Technician - P.H.T.L.S Provider)
Πολλές φορές βλέποντας τις ειδήσεις ακούω τους τηλεπαρουσιαστές να σχολιάζουν ένα τροχαίο ατύχημα λέγοντας «απομάκρυναν τον τραυματία από το τρακαρισμένο όχημα οι πυροσβέστες». Δυστυχώς ελάχιστοι γνωρίζουν ότι o σωστός όρος αναφοράς είναι «Οι διασώστες απομάκρυναν το όχημα από το τραυματία»... ασχέτως αν δεν γίνετε πλήρως ακόμα στην Ελλάδα. Φθάνοντας στο σημείο του τροχαίου ατυχήματος οι Διασώστες, δεν φθάνει να έχουν την καλή θέληση να απεγκλωβίσουν τους ανθρώπους στο όχημα που έχει εμπλακεί στο τροχαίο ατύχημα, αλλά πρέπει να έχουν και την απαραίτητη τεχνογνωσία στα νέα υλικά, στις προδιαγραφές, στις μεθόδους, στις ανοχές αλλά και στην δομή των αυτοκινήτων του σήμερα.
Σκοπός του άρθρου αυτού είναι να αναλύσουμε τα διασωστικά εργαλεία ως προς την χρήση τους αλλά και την εφαρμογή τους, μέσα από διάφορες τεχνικές που χρησιμοποιούνται σήμερα στην διαδικασία του απεγκλωβισμού.
Ο Διασώστης ή Τεχνικός Διάσωσης (Rescue Specialist - Extrication Technician) πρέπει εκτός της γνώσης του στις μεθόδους απεγκλωβισμού μέσω υδραυλικών διασωστικών εργαλείων, να κατέχει και τις βασικές γνώσεις ακινητοποίησης και διατήρησης της ζωής. Μπορεί να σας φαίνεται υπερβολικό αλλά είναι πολύ δύσκολο όπως θα δείτε παρακάτω να γίνει ικανός χώρος για να εργαστεί εντός του οχήματος και ο πυροσβέστης διασώστης και ο προ-νοσοκομειακός για αυτό το λόγο ο πυροσβέστης πρέπει να γνωρίζει εισερχόμενος στο όχημα τι πρέπει να κάνει, ας τα πάρουμε όμως με την σειρά τους και να δούμε πρώτα τα διασωστικά εργαλεία από τι αποτελούνται και που χρησιμεύουν.
Διασωστική Υδραυλική σειρά εργαλείων. Συνήθως το σετ αυτών των εργαλείων αποτελείται από πολλά σύνθετα και μη εργαλεία και εξαρτήματα που σκοπό έχουν να κάνουν το έργο των διασωστών ευκολότερο.
Υδραυλική Αντλία.
Αποτελείται από ένα τετράχρονο κινητήρα ο οποίος βρίσκεται πάνω σε σκελετό μεταλλικού πλαισίου, και διαθέτει δεξαμενή καυσίμων εάν πρόκειται για βενζινοκινητήρα ή ηλεκτρικό μοτέρ αν πρόκειται για ηλεκτροκινητήρα. Η ιπποδύναμη του κινητήρα παίζει ρόλο καθώς επιτυγχάνονται μεγαλύτερες δυνάμεις διαστολής ή κοπής στην χρήση των εργαλείων, η δε υδραυλική πίεση επιτυγχάνεται μέσω διβάθμιας εμβολοφόρου υδραυλικής αντλίας και κυμαίνεται από 600 bar μέχρι και 720 bar.
Οι βενζινοκινητήρες παράγουν μεγαλύτερη ιπποδύναμη αλλά έχουν περισσότερο θόρυβο σε αντίθεση με τους ηλεκτροκινητήρες που είναι μεν αθόρυβοι αλλά έχουν μικρότερη ιπποδύναμη. Για παράδειγμα ένας βενζινοκινητήρας μπορεί να αποδίδει 3,5Hp (2,6kW) σε αντίθεση με τον ηλεκτροκινητήρα που παράγει (0,5kW) δηλαδή 0,6Hp. Λόγω της συνεχούς εξέλιξης των υδραυλικών εργαλείων υπάρχουν πλέον αντλίες βενζινοκίνητες με πολύ μικρή στάθμη θορύβου περίπου στα 59db. Μπορούμε να βρούμε στην αγορά και θηριώδης αντλίες των 6,5 ίππων με σχετικά μικρό θόρυβο αλλά απίστευτη απόδοση.
Όλες οι υδραυλικές αντλίες διαθέτουν ειδικό λάδι υψηλής πίεσης και ποιότητας (π.χ.Aero Shell Fluid 41) το οποίο συμπληρώνεται στην αντλία αν και εφόσον έχει πέσει η στάθμη της ή ανανεώνεται κάθε τρία χρόνια ή νωρίτερα εάν η αντλία έχει υποστεί μεγάλο φόρτο ωρών εργασίας, προσοχή μην λησμονείτε να αλλάζετε το λάδι του κινητήρα της αντλίας είτε αυτός είναι Honda είτε Βrigs & Stratton είτε κάτι άλλο (SAE 10-30) ανά 20 ώρες εργασίας την πρώτη φορά λειτουργίας και ανά εξάμηνο αν η αντλία χρησιμοποιείτε τακτικά. Το λάδι αυτό είναι πολύ σημαντικό να ελέγχεται από τον χρήστη τακτικά (είτε από το μάτι της αντλίας για τις βαλβολίνες είτε από το δείκτη για το κινητήρα [dipstick]) όπως και τακτικά πρέπει να ελέγχονται όλα τα σημεία της αντλίας στον μηνιαίο , ετήσιο και τριετή έλεγχο της.
Ένας από τους λόγους που η αντλία σας μπορεί να έχει χάσει ένα μικρό μέρος των λαδιών της είναι λόγω της εφαρμογής μέσω των ταχυσυνδέσμων των σωλήνων όπου μικρή ποσότητα διαρρέει κάποιες φορές. Οι ταχυσύνδεσμοι βρίσκονται συνήθως στο πάνω μέρος της αντλίας και σε ζεύγη. Οι πιο συνήθεις ταχυσύνδεσμοι διαθέτουν το σύστημα αρσενικού και θηλυκού βύσματος (couplings) τα οποία συνδέονται αντιστοίχως με τα εργαλεία. Το κάθε εργαλείο διαθέτει ένα ζεύγος σωλήνων υψηλής πίεσης περίπου 50 εκατοστών που στα άκρα τους (whip ends) διαθέτουν ταχυσύνδεσμους οι οποίοι με την σειρά τους συνδέονται στα άκρα της σωλήνας υψηλής πίεσης που διαθέτετε (μπορεί να είναι 5 μέτρα ή 20 μέτρα αναλόγως της αγοράς ) και εν συνεχεία τα άκρα της σωλήνας υψηλής πίεσης συνδέονται με τον ίδιο τρόπο στα άκρα της αντλίας με σκοπό την παροχή πίεσης.
Πολλές φορές βλέποντας τις ειδήσεις ακούω τους τηλεπαρουσιαστές να σχολιάζουν ένα τροχαίο ατύχημα λέγοντας «απομάκρυναν τον τραυματία από το τρακαρισμένο όχημα οι πυροσβέστες». Δυστυχώς ελάχιστοι γνωρίζουν ότι o σωστός όρος αναφοράς είναι «Οι διασώστες απομάκρυναν το όχημα από το τραυματία»... ασχέτως αν δεν γίνετε πλήρως ακόμα στην Ελλάδα. Φθάνοντας στο σημείο του τροχαίου ατυχήματος οι Διασώστες, δεν φθάνει να έχουν την καλή θέληση να απεγκλωβίσουν τους ανθρώπους στο όχημα που έχει εμπλακεί στο τροχαίο ατύχημα, αλλά πρέπει να έχουν και την απαραίτητη τεχνογνωσία στα νέα υλικά, στις προδιαγραφές, στις μεθόδους, στις ανοχές αλλά και στην δομή των αυτοκινήτων του σήμερα.
Σκοπός του άρθρου αυτού είναι να αναλύσουμε τα διασωστικά εργαλεία ως προς την χρήση τους αλλά και την εφαρμογή τους, μέσα από διάφορες τεχνικές που χρησιμοποιούνται σήμερα στην διαδικασία του απεγκλωβισμού.
Ο Διασώστης ή Τεχνικός Διάσωσης (Rescue Specialist - Extrication Technician) πρέπει εκτός της γνώσης του στις μεθόδους απεγκλωβισμού μέσω υδραυλικών διασωστικών εργαλείων, να κατέχει και τις βασικές γνώσεις ακινητοποίησης και διατήρησης της ζωής. Μπορεί να σας φαίνεται υπερβολικό αλλά είναι πολύ δύσκολο όπως θα δείτε παρακάτω να γίνει ικανός χώρος για να εργαστεί εντός του οχήματος και ο πυροσβέστης διασώστης και ο προ-νοσοκομειακός για αυτό το λόγο ο πυροσβέστης πρέπει να γνωρίζει εισερχόμενος στο όχημα τι πρέπει να κάνει, ας τα πάρουμε όμως με την σειρά τους και να δούμε πρώτα τα διασωστικά εργαλεία από τι αποτελούνται και που χρησιμεύουν.
Διασωστική Υδραυλική σειρά εργαλείων. Συνήθως το σετ αυτών των εργαλείων αποτελείται από πολλά σύνθετα και μη εργαλεία και εξαρτήματα που σκοπό έχουν να κάνουν το έργο των διασωστών ευκολότερο.
Υδραυλική Αντλία.
Αποτελείται από ένα τετράχρονο κινητήρα ο οποίος βρίσκεται πάνω σε σκελετό μεταλλικού πλαισίου, και διαθέτει δεξαμενή καυσίμων εάν πρόκειται για βενζινοκινητήρα ή ηλεκτρικό μοτέρ αν πρόκειται για ηλεκτροκινητήρα. Η ιπποδύναμη του κινητήρα παίζει ρόλο καθώς επιτυγχάνονται μεγαλύτερες δυνάμεις διαστολής ή κοπής στην χρήση των εργαλείων, η δε υδραυλική πίεση επιτυγχάνεται μέσω διβάθμιας εμβολοφόρου υδραυλικής αντλίας και κυμαίνεται από 600 bar μέχρι και 720 bar. Οι βενζινοκινητήρες παράγουν μεγαλύτερη ιπποδύναμη αλλά έχουν περισσότερο θόρυβο σε αντίθεση με τους ηλεκτροκινητήρες που είναι μεν αθόρυβοι αλλά έχουν μικρότερη ιπποδύναμη. Για παράδειγμα ένας βενζινοκινητήρας μπορεί να αποδίδει 3,5Hp (2,6kW) σε αντίθεση με τον ηλεκτροκινητήρα που παράγει (0,5kW) δηλαδή 0,6Hp. Λόγω της συνεχούς εξέλιξης των υδραυλικών εργαλείων υπάρχουν πλέον αντλίες βενζινοκίνητες με πολύ μικρή στάθμη θορύβου περίπου στα 59db. Μπορούμε να βρούμε στην αγορά και θηριώδης αντλίες των 6,5 ίππων με σχετικά μικρό θόρυβο αλλά απίστευτη απόδοση.
Όλες οι υδραυλικές αντλίες διαθέτουν ειδικό λάδι υψηλής πίεσης και ποιότητας (π.χ.Aero Shell Fluid 41) το οποίο συμπληρώνεται στην αντλία αν και εφόσον έχει πέσει η στάθμη της ή ανανεώνεται κάθε τρία χρόνια ή νωρίτερα εάν η αντλία έχει υποστεί μεγάλο φόρτο ωρών εργασίας, προσοχή μην λησμονείτε να αλλάζετε το λάδι του κινητήρα της αντλίας είτε αυτός είναι Honda είτε Βrigs & Stratton είτε κάτι άλλο (SAE 10-30) ανά 20 ώρες εργασίας την πρώτη φορά λειτουργίας και ανά εξάμηνο αν η αντλία χρησιμοποιείτε τακτικά. Το λάδι αυτό είναι πολύ σημαντικό να ελέγχεται από τον χρήστη τακτικά (είτε από το μάτι της αντλίας για τις βαλβολίνες είτε από το δείκτη για το κινητήρα [dipstick]) όπως και τακτικά πρέπει να ελέγχονται όλα τα σημεία της αντλίας στον μηνιαίο , ετήσιο και τριετή έλεγχο της.
Ένας από τους λόγους που η αντλία σας μπορεί να έχει χάσει ένα μικρό μέρος των λαδιών της είναι λόγω της εφαρμογής μέσω των ταχυσυνδέσμων των σωλήνων όπου μικρή ποσότητα διαρρέει κάποιες φορές. Οι ταχυσύνδεσμοι βρίσκονται συνήθως στο πάνω μέρος της αντλίας και σε ζεύγη. Οι πιο συνήθεις ταχυσύνδεσμοι διαθέτουν το σύστημα αρσενικού και θηλυκού βύσματος (couplings) τα οποία συνδέονται αντιστοίχως με τα εργαλεία. Το κάθε εργαλείο διαθέτει ένα ζεύγος σωλήνων υψηλής πίεσης περίπου 50 εκατοστών που στα άκρα τους (whip ends) διαθέτουν ταχυσύνδεσμους οι οποίοι με την σειρά τους συνδέονται στα άκρα της σωλήνας υψηλής πίεσης που διαθέτετε (μπορεί να είναι 5 μέτρα ή 20 μέτρα αναλόγως της αγοράς ) και εν συνεχεία τα άκρα της σωλήνας υψηλής πίεσης συνδέονται με τον ίδιο τρόπο στα άκρα της αντλίας με σκοπό την παροχή πίεσης.
Διαβάστε ΟΛΟΚΛΗΡΟ το ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝ άρθρο για τα Διασωστικά Εργαλεία και τις βασικές αρχές χρήσης τους στο FIRE & RESCUE
